Wordt uw (oudere) huisdier mager? Of geeft hij vaak over? Misschien heeft hij last van nierproblemen. Nierproblemen bij dieren komen erg vaak voor. Zo heeft bijvoorbeeld 16% van alle katten boven de 15 jaar last van nierfalen. Schade aan de nieren is onomkeerbaar. Met de juiste zorg kan uw huisdier nog jaren een fijn leven hebben.
In oktober besteden wij extra aandacht aan de nieren. Zo kunt u in oktober de nieren van uw hond of kat tegen gereduceerd tarief laten controleren. Dit kan via bloedonderzoek voor slechts €12.50.* Daarnaast krijgt u 10% korting op nierdiëten.
*Het bloedonderzoek vindt wel altijd plaats in combinatie met een consult of controle, zodat we een zo compleet mogelijk beeld krijgen.
Wat doen de nieren?
Dieren hebben –net als mensen- twee nieren aan beide kanten van de wervelkolom achter de ribben. De nieren zijn boonvormig en ongeveer 4 cm lang. De belangrijkste taak van de nieren is het filtreren van afvalstoffen. De nieren halen afvalstoffen uit het bloed. Deze afvalstoffen worden opgevangen in de urine. Wanneer de nieren niet goed werken, blijven er te veel afvalstoffen in het lichaam waardoor uw hond of kat erg ziek wordt. Ook kunnen de nieren de vochtbalans in het lichaam regelen door de urine meer of minder geconcentreerd te maken. Daarbij zijn de nieren betrokken bij de aanmaak van vitamine D welke belangrijk is voor de botten. Verder maken de nieren hormonen aan die een rol spelen bij de bloeddruk en de aanmaak van rode bloedcellen.
Oorzaak nierfalen
Er zijn twee categorieën nierproblemen: acuut nierfalen en chronisch nierfalen. Chronisch nierfalen komt het meeste voor. Dit is een langzaam proces dat meestal op latere leeftijd naar voren komt. Bij acuut nierfalen gaat in een zeer korte tijd een groot deel van de nierfunctie verloren.
Oorzaken acuut nierfalen:
- De nieren krijgen te weinig bloed (met zuurstof). Dit wordt veel gezien bij uitdroging of hartfalen. Door het zuurstofgebrek sterven de cellen in de nieren af.
- Door giftige stoffen of infecties zijn de nieren beschadigd.
- De urineafvoer is verstopt geraakt. Vaak komt dit door blaasgruis of blaasstenen.
Oorzaken chronisch nierfalen:
- Door ontstekingen in de nieren zijn de nieren in de loop der tijd steeds kleiner geworden (verschrompeld).
- Te hoge bloeddruk: Door een te hoge bloeddruk moeten de nieren te hard werken waardoor er na een tijdje schade kan ontstaan.
- Bepaalde medicijnen zijn schadelijk voor de nieren.
- Erfelijke aandoeningen: De nieren zijn bijvoorbeeld nooit goed ontwikkeld. Hieronder vallen ook rasgebonden aandoeningen: bij Perzische katten komt Polycystic Kidney Disease (cysten in de nieren) regelmatig voor. Bij Abessijnen komt Amyloïdose (abnormale eiwitafzetting) regelmatig voor waardoor de nieren ook worden aangetast.
- Verkeerde voeding: Dit is vooral verzuurde voeding, of voeding met veel eiwitten of fosfor.
- Tumoren op de nieren, waardoor de werking wordt belemmerd.
Symptomen
Chronisch nierfalen is een langzaam proces. Wanneer er zo’n 80% van de nierfunctie verloren is, gaat uw dier symptomen vertonen. Veel eigenaren merken dus pas in een laat stadium dat hun dier ziek is. Bij acuut nierfalen merkt u dat uw hond of kat plots erg ziek is. Een dier met nierproblemen vertoont de volgende symptomen:
- Verminderde eetlust: De afvalstoffen worden niet goed uit het bloed gefilterd, waardoor het lichaam zichzelf vergiftigt. Uw dier zal zich dan ook misselijk voelen. Verder kunnen er maagzweren ontstaan in het maagslijmvlies.
- Vermageren: Uw huisdier heeft minder eetlust en verliest eiwitten via de nieren.
- Meer drinken en plassen: De nieren zijn niet in staat om de vochtbalans goed te regelen.
- Uit de bek stinken: De afvalstoffen worden via het speeksel uitgescheiden. Daarbij kunnen er zweren ontstaan in de maag, slokdarm en bek.
- Overgeven en/of diarree: Het lichaam vergiftigt zichzelf en probeert op een andere manier de afvalstoffen kwijt te raken.
- Lusteloosheid en zwakte: Uw dier voelt zich zwak door uitdroging en minder rode bloedcelaanmaak.
- Slechte vacht: Uw dier zal zich niet meer verzorgen.
- Stram lopen: Door een gebrek aan vitamine D ontstaan er pijnlijke botten.
Diagnose
Om zeker te weten dat uw dier last heeft van nierfalen kan de dierenarts een paar onderzoeken doen:
Lichamelijk onderzoek: Met een lichamelijk onderzoek kijkt de dierenarts naar het gewicht, de vachtconditie, de turgor (spanning van de huid, geeft een indruk over de mate van uitdroging), de slijmvliezen en de hartfrequentie.
Bloedonderzoek: Een nierprobleem is duidelijk zichtbaar in het bloed. De dierenarts zal dan ook een uitgebreid bloedonderzoek willen doen.
Urineonderzoek: In de urine kan de dierenarts zien hoe geconcentreerd de urine is. Bij een dier met nierproblemen is de urine erg waterig. Daarbij kijkt de dierenarts naar de hoeveelheid eiwitten in de urine. Bij gezonde nieren horen er geen eiwitten in de urine te zitten.
Wist u dat u bij de vaccinatie van uw oudere dier (hond: >7 jaar, kat: >10 jaar) gratis de urine kunt laten controleren?
De behandeling
De nieren kunnen zichzelf helaas niet herstellen. Het is daarom belangrijk dat de nierfunctie niet verder afneemt. Het is daarom belangrijk om over te gaan op een nierdieet. In onze praktijken hebben wij verschillende soorten nierdiëten in nat- en droogvoeding. Op sommige merken zit smaakgarantie: als uw huisdier de voeding niet eet, dan kunnen we deze retourneren. Vraag aan onze dierenartsen of assistentes op welke voedingen dat geldt. Verder is er van Royal Canin een spaarkaart, zodat u kunt sparen voor een gratis verpakking.
Helaas zijn nierdiëten niet de allerlekkerste voedingen die er zijn, maar de prognose op langere termijn wordt voor het grootste deel bepaald door het al dan niet eten van deze voedingen. Geef uw dier dan ook geen eiwitrijke lekkernijtjes als vis, vlees, hart, kip, gehakt etc. Er zijn gelukkig wel speciale beloningskoekjes en – snoepjes voor dieren met nierproblemen. Zo kunt u uw dier alsnog belonen. Veel dierenwinkels verkopen ook voedingen die als nierdieet verkocht worden (en ook zo gelabeld staan!). Helaas zijn deze te eiwitrijk en te fosforrijk en vallen daarom niet onder de echte nierdiëten.
Preventie
Nierproblemen zijn niet altijd te voorkomen. Toch hebben sommige factoren wel invloed. Zo raden wij aan om vanaf een jaar of 8 te starten met seniorenvoer. Verder is het belangrijk dat wij nierproblemen zo snel mogelijk constateren en behandelen. Laat daarom de urine en/of bloed van uw oudere dier jaarlijks checken. Verder is het belangrijk dat u infecties (bijvoorbeeld een blaasontsteking of ontstoken tandvlees) niet laat verwaarlozen.